Tạp chí Khoa học Trường Đại học Mở Hà Nội

PHÁT HIỆN URL PHISHING DỰA TRÊN MÔ HÌNH BERT

2025-07-18T08:44:49+07:00

Trong bối cảnh các cuộc tấn công mạng ngày càng gia tăng và phức tạp, đặc biệt là các hình thức lừa đảo qua không gian mạng, việc phát triển các mô hình phát hiện tấn công là một nhu cầu cấp thiết. Bài báo này đề xuất phương pháp phát hiện URL Phishing dựa trên kiến trúc transformer, so sánh với phương pháp phát hiện dựa trên học máy có giám sát sử dụng đặc trưng. Nhóm tác giả đã trích xuất 36 đặc trưng chia thành hai nhóm chính: đặc trưng URL và đặc trưng Domain. Các thuật toán Random Forest, XGBoost, và mô hình BERT được huấn luyện, kiểm thử và đánh giá trên bộ dữ liệu đa dạng, bao gồm cả URL Phishing, URL Malware và Defacement. Kết quả cho thấy mô hình BERT đạt độ chính xác 99,05%, cùng tỷ lệ phát hiện cao 99,45% với độ ổn định, chứng minh tính hiệu quả của phương pháp dựa trên kiến trúc transformer.

ỨNG DỤNG NGÔN NGỮ PYTHON VÀ ĐÁNH GIÁ CÁC KỸ THUẬT KHAI PHÁ DỮ LIỆU TRONG PHÂN TÍCH DỰ ĐOÁN BÉO PHÌ DỰA TRÊN CHỈ SỐ NHÂN TRẮC HỌC

2025-07-18T08:49:35+07:00

Trong bối cảnh tỷ lệ béo phì gia tăng nhanh chóng tại Việt Nam (tăng 38% trong giai đoạn 2010-2014) và trên toàn cầu, việc áp dụng các phương pháp khoa học dữ liệu tiên tiến mang lại tiềm năng đáng kể trong việc cải thiện độ chính xác chẩn đoán và chiến lược can thiệp cá nhân hóa. Nghiên cứu của chúng tôi hướng tới việc triển khai các mô hình học máy phân tích các dữ liệu y tế để dự đoán nguy cơ mắc bệnh béo phì, kết hợp với việc sử dụng các thư viện của ngôn ngữ lập trình Python trên năm lĩnh vực chức năng: xử lý dữ liệu (Pandas, Dask), tính toán số học (NumPy, SymPy), trực quan hóa (Matplotlib, Seaborn, Plotly), học máy (Scikit-learn, TensorFlow, PyTorch) và phân tích thống kê (Statsmodels, SciPy). Sử dụng bộ dữ liệu đa quốc gia (n=33.610) gồm 17 biến nhân trắc học và lối sống, chúng tôi đã phát triển và tối ưu hóa nhiều mô hình phân loại thông qua phương pháp tối ưu hóa Bayesian. Kết quả cho thấy thuật toán LightGBM đạt hiệu suất vượt trội (độ chính xác=93,07%, F1-score=92,48%, PR-AUC=96,30%), vượt trội đáng kể so với mô hình Random Forest (độ chính xác=92,25%) và Multi-Layer Perceptron (độ chính xác=89,05%). Việc triển khai các công cụ này đã tạo điều kiện cho việc phát triển hệ thống tích hợp cung cấp khuyến nghị sức khỏe cá nhân hóa dựa trên mức độ rủi ro béo phì dự đoán. Nghiên cứu này đóng góp vào cả sự tiến bộ về phương pháp phân tích dữ liệu sức khỏe và ứng dụng thực tiễn trong phòng chống béo phì thông qua can thiệp cá nhân hóa dựa trên công nghệ.

ỨNG DỤNG GAMIFICATION TRONG DẠY VÀ HỌC LẬP TRÌNH

2025-07-18T08:52:40+07:00

Bài báo này nghiên cứu ứng dụng Gamification trong giảng dạy lập trình để tăng cường động lực và sự tham gia của sinh viên. Gamification, hay “Trò chơi hóa”, là phương pháp đưa các yếu tố trò chơi vào giáo dục nhằm tạo ra trải nghiệm học tập thú vị và tương tác hơn. Nghiên cứu cho thấy Gamification không chỉ làm cho việc học hấp dẫn mà còn giúp sinh viên phát triển các kỹ năng mềm quan trọng, bao gồm làm việc nhóm, tư duy phản biện và khả năng giải quyết vấn đề. Bài báo trình bày các chiến lượng Gamification hiệu quả và so sánh với phương pháp dạy học truyền thống, nhấn mạnh Gamification cải thiện sự tham gia và kết quả học tập của sinh viên. Hơn nữa, bài báo đề xuất khung Gamification cho các khóa học trực tuyến, nhấn mạnh sự cần thiết của một môi trường học tập linh hoạt và thích ứng với nhu cầu của sinh viên. Nghiên cứu cung cấp cái nhìn sâu sắc về hiệu quả của Gamification trong dạy học lập trình và khuyến nghị thực tiễn cho giáo viên nhằm tối ưu hóa trải nghiệm học tập của sinh viên.

ĐỀ XUẤT KIẾN TRÚC PHÒNG TRUYỀN THỐNG ẢO TRÊN NỀN TẢNG METAVERSE CHO TRƯỜNG ĐẠI HỌC MỞ HÀ NỘI

2025-07-18T08:54:56+07:00

Trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ của giáo dục đại học, công nghệ Metaverse đang mở ra những cơ hội mới trong việc bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử của các cơ sở giáo dục. Nghiên cứu này đề xuất một kiến trúc tổng thể cho việc xây dựng Phòng truyền thống ảo trên nền tảng Metaverse tại Trường Đại học Mở Hà Nội. Dựa trên phương pháp nghiên cứu tổng hợp và phân tích các trường hợp điển hình, chúng tôi đề xuất một mô hình kiến trúc đa tầng bao gồm bốn khu vực chức năng chính: khu vực trưng bày, khu vực tương tác, khu vực thông tin và khu vực giao tiếp. Kiến trúc tận dụng các công nghệ web hiện đại và hình ảnh 360 độ để tạo ra trải nghiệm tương tác trực quan và phong phú cho người dùng. Kết quả nghiên cứu cung cấp một khung kiến trúc tổng thể và chi tiết, tạo nền tảng cho việc triển khai thực tế dự án Phòng truyền thống ảo tại Trường Đại học Mở Hà Nội, đồng thời có thể được tham khảo và áp dụng cho các cơ sở giáo dục khác có nhu cầu tương tự.

THIẾT KẾ HỆ THỐNG CẢNH BÁO TẮC NGHẼN TRONG GIAO THÔNG ĐÔ THỊ SỬ DỤNG MÔ HÌNH HỌC SÂU

2025-07-18T08:58:31+07:00

Bài báo đề xuất thiết kế một hệ thống cảnh báo tắc nghẽn giao thông trong đô thị, nhằm cảnh báo trực tiếp tới các tài xế. Phương pháp bao gồm việc phát hiện các phương tiện bằng model YOLOv8 và theo dõi chúng bằng model deepSORT để đánh ID cho từng đối tượng. Từ đó, tính toán mật độ lưu lượng xe và vận tốc di chuyển trung bình. Hệ thống sử dụng các thông số này và kết quả thực nghiệm để xác định ngưỡng cảnh báo, sau đó thông báo tình trạng giao thông qua ứng dụng chat Telegram. Hệ thống đạt độ chính xác cao và có thể mở rộng để cung cấp thông tin giao thông chi tiết và điều tiết tín hiệu đèn giao thông.

NGHIÊN CỨU, THIẾT KẾ HỆ THỐNG ĐIỀU KHIỂN CHO MÔ HÌNH TRỒNG NẤM TẠI NHÀ ỨNG DỤNG IOT

2025-07-18T09:01:13+07:00

Ngày nay, nông nghiệp thông minh là một khái niệm được đề cập nhiều trong chuyển đối số ở lĩnh vực nông nghiệp. Bằng việc ứng dụng các công nghệ tiên tiến như robot, Internet of Things (IoT) hay trí tuệ nhân tạo (AI) vào các hoạt động sản xuất và quản lý nông nghiệp để tối ưu hóa quá trình sản xuất và nâng cao chất lượng sản phẩm. Trong nghiên cứu này, tác giả tập trung trình bày vào nghiên cứu thiết kế hệ thống điều khiển cho mô hình trồng nấm tại nhà áp dụng công nghệ IoT. Trên cơ sở tìm hiểu, nghiên cứu lý thuyết về hệ thống IoT và điều kiện sinh trưởng phát triển của nấm, nhóm nghiên cứu đã tiến hành phân tích, lựa chọn, kết nối các thiết bị, xây dựng giao diện người dùng và kiểm tra đánh giá hệ thống. Qua kết quả thực nghiệm cho thấy, hệ thống có khả năng thu thập giám sát dữ liệu từ các thiết bị cảm biến một cách liên tục, có khả năng tự động điều chỉnh thiết bị chấp hành để thay đổi thông số môi trường cho phù hợp với yêu cầu. Ngoài ra, hệ thống còn có khả năng giám sát và điều khiển từ xa bằng ứng dụng người dùng thông qua kết nối internet. Hệ thống giúp cho người dùng giảm thiểu được thời gian chăm sóc, người dùng có thể theo dõi và chăm sóc hệ thống từ xa một cách linh hoạt.

NGHIÊN CỨU PHÁT TRIỂN HỆ THỐNG ĐO LƯỜNG NƯỚC THÔNG MINH SỬ DỤNG GIAO THỨC TRUYỀN THÔNG LORA

2025-07-18T09:03:26+07:00

Để giải quyết các thách thức về chi phí, hiệu quả vận hành và khả năng mở rộng trong việc giám sát nước, nghiên cứu này phát triển và kiểm nghiệm một hệ thống đo lường thông minh đầu-cuối. Giải pháp này kết hợp hai công nghệ trụ cột: mạng diện rộng công suất thấp (LoRaWAN) cho việc thu thập dữ liệu từ xa và Trí tuệ nhân tạo (AI) để phân tích và cảnh báo sớm. Kiến trúc của hệ thống bao gồm ba thành phần cốt lõi: (1) thiết bị end-node được thiết kế để có thể trang bị thêm (retrofit) trên các đồng hồ cơ hiện hữu mà không cần thay đổi kết cấu; (2) hạ tầng truyền thông LoRaWAN tiết kiệm năng lượng cho việc thu thập dữ liệu diện rộng; và (3) nền tảng phân tích dữ liệu ứng dụng AI để giám sát và đưa ra cảnh báo sớm về các hiện tượng bất thường, điển hình là rò rỉ. Quá trình thử nghiệm trong điều kiện đô thị thực tế cho thấy hệ thống có độ tin cậy cao, với sai số đo lường chỉ dưới 1% và khả năng duy trì kết nối LoRaWAN ổn định ở khoảng cách 1.2 km trong môi trường có vật cản. Mô hình AI dựa trên thuật toán Isolation Forest đã xác định thành công trên 90% các tình huống rò rỉ mô phỏng, đồng thời giữ tỷ lệ dương tính giả ở mức tối thiểu. Các kết quả này khẳng định tính khả thi và hiệu quả của giải pháp IoT được đề xuất, mở ra tiềm năng cho việc hiện đại hóa quy trình quản lý, tối ưu hóa hiệu suất vận hành và giảm thiểu thất thoát nước sạch trong thực tiễn.

ĐA DẠNG HÓA MÔ HÌNH DIỄN TẬP CÓ THAM GIA PHƯƠNG TIỆN BAY KHÔNG NGƯỜI LÁI Ở MỘT SỐ TRƯỜNG ĐẠI HỌC

2025-07-18T09:09:11+07:00

UAVs là một trong những loại phương tiện bay không người lái có điều khiển. Từ khi ra đời đến nay UAVs ngày càng được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực, cả dân sự và quân sự. Về mặt kỹ thuật, UAV có nhiều điểm giống với máy bay có người lái. Tuy nhiên chúng có những điểm khác biệt như: Chi phí cho nghiên cứu phát triển, chế tạo, vận hành, đảm bảo kỹ thuật thấp; Không bị tổn thất phi công trong chiến đấu, chi phí huấn luyện phi công thấp; Không bị hạn chế bởi các yếu tố tâm lý của phi công. Cũng như các nước trên thế giới, đối với Việt Nam nhu cầu sử dụng UAV trong thời điểm hiện nay rất đa dạng như: Làm mục tiêu cho máy bay, tên lửa, pháo phòng không bắn tập, cứu nạn, chữa cháy; diễn tập mọi mục đích khác nhau và các nhiệm vụ an ninh quốc phòng và kinh tế xã hội khác. Khi nghiên cứu về UAV, vấn đề cơ bản và quan trọng đặt ra cần giải quyết đó là: UAV thường được sử dụng trong các tình huống khẩn cấp, ngặt nghèo như cứu hộ, thiên tai, tác chiến - chiến đấu quân sự,…Do vậy nhóm tác giả lựa chọn nghiên cứu hướng giải pháp cho việc lựa chọn đưa phương tiện bay không người lái vào diễn tập các phương án khi tốt nghiệp của học viên tại Học viện Phòng Không –Không Quân nói riêng, sinh viên trong một số trường Đại học nói chung hoàn toàn có cơ sở và tính mới trong thời điểm hiện nay.

THU THẬP VÀ ĐÁNH GIÁ MỨC NĂNG LƯỢNG NHẰM CẢI THIỆN HIỆU SUẤT LÀM VIỆC CỦA PIN MẶT TRỜI

2025-07-18T09:11:59+07:00

Nhằm đánh giá được mức độ suy giảm năng lượng sản sinh ra trong quá trình chuyển đổi từ quang năng thành điện năng của pin mặt trời bị tác động bởi các yếu tố môi trường và lão hoá (Babalola & cộng sự, 2024). Ngoài ra còn là đánh giá hiệu suất khi vệ sinh tấm pin. Do vậy, bài báo đã thiết kế bộ đo lường và thu thập dữ liệu về mức năng lượng sản sinh của tấm pin mặt trời ngoài tự nhiên. Bộ đo lường dùng các cảm biến đo đạc về nhiệt độ, độ ẩm, dòng điện, điện áp. Sử dụng vi điều khiển và cảm biến (Phan & Nguyễn, 2023) kết hợp với các hệ thống lưu trữ dữ liệu và hiển thị các thông tin trực tuyến cũng như lưu lại để làm kết quả sau này. Sử dụng nhiều hơn một tấm pin mặt trời để đo đạc và đánh giá mức năng lượng. Bên cạnh đó sử dụng các tải giả có cùng mức thông số về tiêu hao điện như dòng, áp, công suất để tạo thiết bị nhận năng lượng từ các tấm pin. Trên cùng một điều kiện thí nghiệm chỉ khác biệt ở tần suất vệ sinh và lau tấm pin mặt trời từ đó đưa ra các dữ liệu trực quan bằng biểu đồ.

ỨNG DỤNG CỦA PHƯƠNG PHÁP MÔ PHỎNG MONTE CARLO VỚI XÁC SUẤT HÌNH HỌC

2025-07-18T09:14:07+07:00

Trong bài báo này, bằng sự trợ giúp của phần mềm R, chúng tôi sử dụng nghiên cứu mô phỏng Monte Carlo để tính xấp xỉ xác suất một số biến cố dựa vào định nghĩa xác suất hình học. Từ đó chúng tôi đưa ra cách xấp xỉ một số tích phân, các số siêu việt.

PHƯƠNG PHÁP PHÁT HIỆN ĐỐI TƯỢNG DỰA TRÊN CẤU TRÚC KẾT CẤU NGOẠI HÌNH

2025-07-18T09:16:20+07:00

Bài báo mô tả một phương pháp phát hiện đối tượng dựa trên cấu trúc ngoại hình VTS (Visual Texture Structure). Một số cấu trúc ngoại hình mẫu được lựa chọn để so khớp ảnh, từ đó phát hiện đối tượng trong ảnh thu nhận được. Kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp này có thể phát hiện đối tượng trong ảnh với độ tin cậy cao, có thể phát hiện đối tượng trong điều kiện thông thường, ảnh có nhiễu và trong các điều kiện ánh sáng thay đổi hoặc đối tượng bị che khuất một phần.

ĐÁNH GIÁ NHẤP NHÁY ÁNH SÁNG ĐÈN LED

2025-07-18T09:19:03+07:00

Nhấp nháy (flicker) ánh sáng có ảnh hưởng xấu đến con người, trong khi đó đèn LED, đang nhanh chóng thay thế các nguồn sáng truyền thống để chiếu sáng, đưa ra những thách thức đặc biệt liên quan đến hiện tượng nhấp nháy, đáp ứng của các module phụ thuộc mạch điện tử cấp điện cho nó làm cho ánh sáng bị nhấp nháy. Bài báo đưa ra các phân tích về ảnh hưởng của nhấp nháy ánh sáng, chỉ ra nguyên nhân nhấp nháy ánh sáng của đèn LED, đưa ra các các chỉ số và kết quả đo nhấp nháy ánh sáng của đèn LED so với các loại đèn khác.