DU LỊCH BẢN ĐỊA: GIẢI PHÁP BẢO TỒN GIÁ TRỊ DI SẢN VĂN HÓA VÀ CƠ HỘI PHÁT TRIỂN KINH TẾ CỦA NGƯỜI PÀ THẺN Ở HÀ GIANG

Bùi Thị Thanh Mai , Lê Quý Đức

doi:10.59266/houjs.2025.568

Các tác giả

Bùi Thị Thanh Mai , Lê Quý Đức

DOI:

https://doi.org/10.59266/houjs.2025.568

Từ khóa:

bảo tồn văn hóa, cơ hội phát triển kinh tế, du lịch bản địa, Hà Giang, người Pà Thẻn

Tóm tắt

Dân tộc Pà Thẻn chủ yếu sinh sống tại tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang với di sản văn hóa phi vật thể độc đáo, biểu hiện qua tiếng nói, nghề thủ công truyền thống, nghệ thuật diễn xướng dân gian, các tập quán xã hội và lễ hội…, là tiềm năng để phát triển du lịch. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, di sản văn hóa truyền thống của dân tộc Pà Thẻn hiện nay đang phải đối mặt với nguy cơ mai một, gây ra sự gián đoạn trong việc truyền đạt giữa các thế hệ. Kinh nghiệm từ một số quốc gia trên thế giới cho thấy, du lịch do chính cộng đồng bản địa tổ chức có thể góp phần bảo tồn và phục hồi các truyền thống và di sản văn hóa của họ. Với mục đích góp phần đề xuất những giải pháp nhằm hỗ trợ cộng đồng dân tộc Pà Thẻn ở huyện Bắc Quang của tỉnh Hà Giang trong việc khôi phục, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, bài viết phân tích vai trò của du lịch bản địa trong bảo tồn di sản văn hóa và phát triển kinh tế, đồng thời đề xuất định hướng xây dựng mô hình du lịch phù hợp với đặc thù văn hóa của người Pà Thẻn.

Tài liệu tham khảo

[1]. Aulia, R., & Kusumastuti, R. (2020). Indigenous tourism concept of building friendly tourism for indigenous Baduy people: Literature study [Khái niệm du lịch bản địa về xây dựng du lịch thân thiện cho người Baduy bản địa: Nghiên cứu tổng quan]. Budapest International Research and Critics Institute-Journal (BIRCI-Journal).

[2]. Ardiyansah, N., Farida, N., Warsono, H., & Kushandajani. (2022). Indigenous tourism success factors and impact: A systematic literature review [Những yếu tố thành công và tác động của du lịch bản địa: Tổng quan hệ thống về tài liệu]. PalArch’s Journal of Archaeology of Egypt / Egyptology, 19(1), 778-804.

[3]. Butler, R. (2021). Research on tourism, indigenous peoples and economic development: A missing component [Nghiên cứu về du lịch, các dân tộc bản địa và phát triển kinh tế: Một thành phần thiếu hụt]. Land, 10, 1329. https:// doi.org/10.3390/land10121329 truy cập [6/03/2024).

[4]. Hinch, T., & Butler, R. (1996). Indigenous tourism: A common ground for discussion [Du lịch bản địa: Nền tảng chung cho cuộc thảo luận]. In Tourism and Indigenous Peoples (pp. 3-19).

[5]. Kirkpatrick, C. (2023). Growing Indigenous tourism in Canada: Case study [Phát triển du lịch bản địa tại Canada: Nghiên cứu trường hợp]. City Nation Place.

[6]. Mulala Cultural Tourism. (n.d.). https://agapetourism.com/ truy cập [6/03/2024].

[7]. Nam Bình. (2020, 30 tháng 1). Người dân bản địa phải là trung tâm của mô hình du lịch cộng đồng. Báo Sài Gòn Tiếp Thị. https://www.sgtiepthi.vn/nguoi-dan-ban-dia-phai-la-trung-tam- cua-mo-hinh-du-lich-cong-dong/ truy cập [6/03/2024].

[8]. Nguyễn, T. H. N. (2016). Trang phục của người Pà Thẻn ở tỉnh Hà Giang. Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia.

[9]. Ninh, V. H. (chủ biên), Khổng, D., Hoàng, T. C., & Võ, T. M. P. (2006). Văn hóa phong tục người Pà Thẻn - Bảo tồn và phát huy. Nhà xuất bản Văn hóa Dân tộc.

[10]. Nông, Q. T. (chủ biên), Đỗ, Đ. L., Trần, V. A., Lục, V. T. & Ngô, V. H. (2004). Văn hóa truyền thống dân tộc Pà Thẻn. Nhà Xuất bản Văn hóa Dân tộc.

[11]. Quang Bình. (n.d.). Hà Giang tập trung phát triển du lịch cộng đồng. Báo Hà Giang. Cục Du lịch Quốc gia Việt Nam. https://vietnamtourism.gov.vn/ post/10171 truy cập [6/03/2024].

[12]. Rebecca. (2018). Indigenous tourism in Mexico: A story of women’s empowerment [Du lịch bản địa ở Mexico: Câu chuyện về sự trao quyền cho phụ nữ]. Sumak Travel. https:// www.sumak-travel.org/indigenous- tourism-in-mexico-a-key-for-womens- empowerment/ truy cập [6/03/2024].

[13]. Thúy Hồng. (2023, 4 tháng 12). Xây dựng sản phẩm du lịch từ bản sắc văn hóa. Báo Dân tộc và Phát triển. https://baodantoc.vn/ phat-trien-ben-vung-du-lich-cong- dong-cac-tinh-tay-bac-xay-dung- san-pham-du-lich-tu-ban-sac-van-hoa- dac-trung-bai-1-1701622021892.htm truy cập [6/03/2024].

[14]. Trung Nghĩa. (2024, 5 tháng 1). Phát triển du lịch bền vững từ di sản văn hóa bản địa. Báo Văn hóa. http://baovanhoa. vn/du-lich/artmid/416/articleid/73388/ phat-trien-du-lich-ben-vung-tu-di- san-van-ho%CC%81a-ba%CC%89n- di%CC%A3a truy cập [6/03/2024].