SỐ HÓA TRI THỨC VÀ THỰC HÀNH THIẾT KẾ BỀN VỮNG: MÔ HÌNH ĐÀO TẠO LIÊN NGÀNH TRONG BỐI CẢNH VIỆT NAM
DOI:
https://doi.org/10.59266/houjs.2025.872Từ khóa:
chuyển đổi số, đào tạo liên ngành, mỹ thuật ứng dụng, số hóa tri thức, thiết kế bềnTóm tắt
Trong bối cảnh chuyển đổi số và phát triển bền vững, đào tạo thiết kế tại Việt Nam đang đối mặt với những yêu cầu về đổi mới về phương pháp đào tạo, nghiên cứu và thực hành sáng tạo tích hợp với các nguyên tắc thiết kế bền vững. Nguyên tắc thiết kế này tạo ra những sản phẩm và dịch vụ đặt trọng tâm vào trách nhiệm xã hội, môi trường và văn hóa, nay được mở rộng phạm vi thông qua sự hỗ trợ của công nghệ số. Bài viết này đề xuất một mô hình đào tạo liên ngành kết hợp giữa số hóa tri thức và thực hành thiết kế bền vững, nhằm khai thác giá trị của công nghệ trong việc kết nối, lưu giữ và phát triển các nguồn tư liệu văn hóa và nghệ thuật, đồng thời nâng cao năng lực sáng tạo của sinh viên trong lĩnh vực mỹ thuật ứng dụng. Phương pháp nghiên cứu được triển khai theo hướng phân tích trường hợp điển hình và khảo sát thực tiễn giảng dạy, từ đó chỉ ra ba trụ cột chính: (1) số hóa tri thức thủ công,văn hóa như một cơ sở dữ liệu mở phục vụ học tập và sáng tạo; (2) tích hợp các công cụ công nghệ số trong quy trình giảng dạy, thiết kế và mô phỏng; (3) xây dựng môi trường học tập liên ngành, khuyến khích sự giao thoa giữa thiết kế, văn hóa và công nghệ. Kết quả nghiên cứu cho thấy, việc kết hợp chuyển đổi số với định hướng bền vững giúp nâng cao chất lượng đào tạo và tạo ra một diễn ngôn mới về vai trò của giáo dục thiết kế trong việc đáp ứng các mục tiêu phát triển bền vững tại Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
[1]. Bellucci, M., Marzi, G., Orlando, B., & Ciampi, F. (2021). Journal of Intellectual Capital: a review of emerging themes and future trends. Journal of Intellectual Capital, 22(4), 744-767.
[2]. Cheng, Q., Liu, Y., Peng, C., He, X., Qu, Z., & Dong, Q. (2023). Knowledge digitization: Characteristics, knowledge advantage and innovation performance. Journal of Business Research, 163, 113915.
[3]. Creswell, J. W., & Poth, C. N. (2016). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Sage Publications.
[4]. Findeli, A. (2001). Rethinking design education for the 21st century: Theoretical, methodological, and ethical discussion. Design issues, 17(1), 5-17.
[5]. Fletcher, K., & Tham, M. (2019). Earth logic: Fashion action research plan. JJ Charitable Trust.
[6]. Fry, T. (2009). Design futuring. University of New South Wales Press, Sydney, 71-77.
[7]. Kuzmina, K., & Lofthouse, V. (2023). Sustainable design education in higher education and implementation. Sustainability, 15(6), 5002.
[8]. Liu, W., Zhou, W., & Lu, L. (2022). An innovative digitization evaluation scheme for Spatio-temporal coordination relationship between multiple knowledge driven rural economic development and agricultural ecological environment-Coupling coordination model analysis based on Guangxi. Journal of Innovation & Knowledge, 7(3), 100208.
[9]. Macari, K. (Ed.). (2024). Cultural Awareness in Teaching Art and Design. Taylor & Francis.
[10]. Manzini, E. (2015). Design, when everybody designs: An introduction to design for social innovation. MIT Press.
[11]. Manzini, E. A double shift: Design for a new kind of social innovation. Special supplement: III ESDA DESIS Social Design Days, 11-12 March 2024, Zaragoza, Spain, 87, 87.
[12]. Selander, S. (2024). Designs for learning in the digital age: Towards a new understanding of knowledge representations and cultures of recognition in digitised learning environments. In Designing Learning with Digital Technologies (pp. 20-30). Routledge.
[13]. Shao, L., Tang, W. E. I., Zhang, Z., & Chen, X. (2023). Medical metaverse: Technologies, applications, challenges and future. Journal of Mechanics in Medicine and Biology, 23(02), 2350028.
[14]. Trinh, B. M. (2023). Những thách thức trong ngành công nghiệp thời trang thế giới và yêu cầu chuyển đổi theo hướng bền vững. Tạp chí Khoa học và Công nghệ Đại học Duy Tân, 1(56), 102-112.
[15]. Yin, R. K. (2018). Case study research and applications (Vol. 6). Thousand Oaks, CA: Sage.
[16]. Kyoto Seika University. (2024). Annual Reports https://gallery.kyoto-seika. ac.jp/en/about/2024-report.pdf (truy cập ngày 29/9/2025).
[17]. Aalto University. (2024). Key figures of 2024 and annual reports https://www. aalto.fi/en/aalto-university/key-figures- of-2024-and-annual-reports (truy cập ngày 29/9/2025).
