KIỂM SOÁT VÀ CÂN BẰNG QUYỀN LỰC TRONG TỐ TỤNG HÌNH SỰ Ở VIỆT NAM: HƯỚNG TỚI MỘT NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN THỰC CHẤT

Đào Trung Hiếu

doi:10.59266/houjs.2025.602

Các tác giả

Đào Trung Hiếu

DOI:

https://doi.org/10.59266/houjs.2025.602

Từ khóa:

kiểm soát và cân bằng quyền lực, tố tụng hình sự, cải cách tư pháp, quyền con người, Nhà nước pháp quyền

Tóm tắt

Bài viết phân tích cơ sở lý luận và thực tiễn kiểm soát quyền lực trong tố tụng hình sự ở Việt Nam, đặt trong bối cảnh đối sánh với kinh nghiệm từ các hệ thống tư pháp tiên tiến như Hoa Kỳ, Đức, Nhật Bản và Thụy Điển. Trên cơ sở đó, tác giả đề xuất những giải pháp khả thi nhằm hoàn thiện cơ chế kiểm soát và cân bằng quyền lực trong tố tụng hình sự theo hướng đảm bảo quyền con người, ngăn ngừa oan sai, nâng cao hiệu lực kiểm tra - giám sát và xây dựng nền tư pháp dân chủ, chuyên nghiệp.

Tài liệu tham khảo

[1]. Ashworth, A. (2010). Principles of Criminal Law (7th ed.). Oxford: Oxford University Press.

[2]. Ban Chấp hành Trung ương. (2005). Nghị quyết số 49-NQ/TW ngày 02/6/2005 về Chiến lược cải cách tư pháp đến năm 2020.

[3]. Ban Chấp hành Trung ương. (2023). Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 09/11/2022 về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới.

[4]. CEPEJ. (2022). European judicial systems: Efficiency and quality of justice. Strasbourg: Council of Europe.

[5]. Japanese Federation of Bar Associations. (2021). White Paper on Criminal Justice Reform in Japan. Tokyo: JFBA.

[6]. Montesquieu, C. L. (2004). Tinh thần pháp luật (Nguyễn Văn Đại, Dịch.). Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật. (Tác phẩm gốc xuất bản năm 1748)

[7]. Nguyễn, Đ. Q. (2014). Một số vấn đề lý luận và thực tiễn về cải cách tư pháp ở Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia Sự thật.

[8]. Nguyễn, N. H. (2021). Tăng cường vai trò luật sư trong kiểm soát quyền lực tư pháp ở Việt Nam. Tạp chí Luật học, (4), 43 - 50.

[9]. Nguyễn, V. C. (2020). Phân biệt chức năng công tố và kiểm sát điều tra - Yêu cầu đặt ra trong cải cách tư pháp. Tạp chí Nghiên cứu lập pháp, (23), 15 - 23.

[10]. Quốc hội. (2013). Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.

[11]. Quốc hội. (2015). Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015. Hà Nội: Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật.

[12]. UNODC. (2017). The Role of Prosecutors in Criminal Justice Systems. Vienna: United Nations Office on Drugs and Crime.

[13]. Viện kiểm sát nhân dân tối cao. (2021). Báo cáo tổng kết 5 năm công tác kiểm sát điều tra, truy tố, xét xử (2016-2021). Tài liệu lưu hành nội bộ.