SỐ HOÁ TRANG PHỤC CÁC BÀ HOÀNG TRIỀU NGUYỄN PHỤC VỤ BẢO TỒN DI SẢN VĂN HOÁ VÀ MỸ THUẬT
DOI:
https://doi.org/10.59266/houjs.2025.890Keywords:
bảo tồn di sản, bà hoàng triều Nguyễn, số hóa, trang phục, văn hóaAbstract
Trang phục của các bà hoàng triều Nguyễn là loại hình trang phục cung đình dành riêng cho nữ giới thuộc hoàng tộc triều Nguyễn (1802–1945) như: Hoàng thái hậu, Hoàng hậu, phi tần, công chúa. Đây là những bộ trang phục nghi lễ mang tính biểu trưng quyền lực, địa vị, đồng thời thể hiện giá trị thẩm mỹ và kỹ thuật thủ công đặc sắc của thời kỳ này. Trong bối cảnh ngày nay, di sản trang phục cung đình đang đứng trước nguy cơ mai một do chất liệu khó bảo quản, thiếu tư liệu nguyên gốc và khoảng cách thế hệ trong tiếp cận tri thức truyền thống. Trước vấn đề đó, nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu phục dựng, số hóa và bảo tồn tư liệu về trang phục của các bà hoàng triều Nguyễn thông qua việc khảo cứu tư liệu lịch sử, hiện vật trong bảo tàng, thư tịch cổ, hình ảnh với thu thập và phân tích tư liệu gốc; ứng dụng công nghệ số để phục dựng hình ảnh trang phục; đánh giá giá trị văn hóa – tư tưởng ẩn chứa trong từng thiết kế. Kết quả cho thấy, việc số hóa không chỉ giúp lưu trữ và phổ biến tri thức về trang phục các bà hoàng thời Nguyễn mà còn góp phần làm sống lại hệ giá trị mỹ thuật truyền thống dân tộc, thể hiện rõ vương quyền và tín ngưỡng dân gian qua lăng kính công nghệ, góp phần nâng cao nhận thức cộng đồng và mở ra hướng đi mới trong bảo tồn di sản văn hóa, mỹ thuật.
References
[1]. Hoài Anh (2024), Phát huy giá trị di sản văn hóa từ chuyển đổi số. Văn hoá, Giải Trí. Thanh Hoá, Việt Nam. Online Link: https://baothanhhoa.vn/phat-huy- gia-tri-di-san-van-hoa-tu-chuyen-doi- so-229734.htm
[2]. Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (2022), Bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trong bối cảnh chuyển đổi số. Hà Nội, Việt Nam: Nxb Chính trị Quốc gia
[3]. Nguyễn Thị Đức (1998), Văn hoá trang phục từ truyền thống đến hiện đại. Hà Nội, Việt Nam: NXB văn hoá thông tin, tr.228
[4]. Nguyễn Thị Minh Huế (2022). Lễ phục cung đình triều Nguyễn và nhân sinh quan về tư tưởng, tín ngưỡng,Tạp chí Sông Hương
[5]. Nguyễn Thị Kim Hương (2015). Văn hoá mặc truyền thống với xu hướng phát triển thời trang hiện đại Việt Nam. Luận án Tiến sĩ. Hà Nội, Việt Nam: Học viện Khoa học Xã hội
[6]. Nội các của triều đại nhà Nguyễn, Viện Sử (1993), Khâm định Đại Nam hội điển sự lệ, Hà Nội, Việt nam: Viện sử học Việt Nam, Thừa Thiên Huế, Việt Nam: NXB Thuận Hóa.
[7]. Trần Đình Sơn (2013), Đại lễ phục Việt Nam thời Nguyễn 1802 - 1945.Hà Nội, Việt Nam: NXB Hồng Đức
[8]. Vũ Thị Thuỷ (2025). Ứng dụng chyển đổi số trong bảo tồn di sản phục vụ phát triển du lịch. Tạp chí Khoa học. Trường Đại học Văn hoá, Thể Thao và Du lịch Thanh Hoá. Số 3(24) T07 (2025)
[9]. Nguyễn Ngọc Tỉnh, Đào Duy Anh (2002), Đại Nam thực lục. Hà Nội, Việt nam: Viện sử học Việt Nam: NXB Viện Sử học, Hà Nội, Việt nam: NXB giáo dục
[10]. Trần Minh Tú (2019), Ứng dụng thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR) trong phát triển du lịch di sản, Tạp chí Du lịch Việt Nam, số 12/2019, 67-74.
[11]. Viện Văn hóa Nghệ thuật Quốc gia Việt Nam (2021), Ứng dụng công nghệ số trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa. Hà Nội, Việt Nam: Nxb Khoa học Xã hội
[12]. Logan, William S. (2007). “Closing Pandora’s Box: Human Rights Conundrums in Cultural Heritage”. In Silverman, Helaine; Ruggles, D. Fairchild (eds.). Cultural heritage and human rights. New York, NY: Springer. ISBN 97 80387713137. OCLC 187048155