LIÊM CHÍNH HỌC THUẬT TRONG ĐÀO TẠO VÀ HỌC TẬP NGÀNH CÔNG NGHỆ THÔNG TIN: TỪ NHẬN THỨC, KỸ NĂNG ĐẾN CÔNG CỤ HỖ TRỢ
DOI:
https://doi.org/10.59266/houjs.2025.669Từ khóa:
đạo văn mã nguồn, giả mạo dữ liệu, kỹ năng, liêm chính học thuật, nhận thứcTóm tắt
Trong bối cảnh hiện nay khi công nghệ phát triển nhanh chóng thì vấn đề đạo văn mã nguồn, giả mạo dữ liệu và sử dụng nội dung do trí tuệ nhân tạo sinh ra ngày càng phổ biến, trở lên tinh vi và khó phát hiện đặc biệt trong môi trường học tập của sinh viên Khoa Công nghệ Thông tin. Bài viết này phân tích về các hình thức đạo văn mã nguồn khác nhau từ mức độ đơn giản đến mức độ sao chép nguyên văn mã nguồn. Đồng thời, nhóm tác giả trình bày phân biệt giữa sử dụng hợp pháp, tham khảo và hành vi đạo văn trong môi trường mã nguồn mở.
Với vấn đề về liêm chính dữ liệu trong bài viết cũng có đề xuất đến sai lệch dữ liệu có thể từ mức vô ý đến mức cố ý, đồng thời có trình bày về nguyên tắc FAIR và tiêu chí ALCOA+ để đảm bảo liêm chính dữ liệu.
Nhóm tác giả đã đề xuất mô hình tích hợp “Nhận thức – Kỹ năng – Công cụ” nhằm xây dựng văn hoá liêm chính học thuật trong môi trường đào tạo Công nghệ Thông tin. Cuối cùng, nhóm tác giả cũng đã đề xuất khung liêm chính học thuật gồm 4 bước khác nhau để hỗ trợ giảng viên trong việc có thể đánh giá khách quan, minh bạch và công bằng với kết quả học tập cũng như sản phẩm nghiên cứu của sinh viên.
Tài liệu tham khảo
[1]. Aiken, A. (2022). A system for detecting software similarity. Stanford University.
[2]. Bretag, T., et al. (2019). Contract cheating and assessment design: Exploring the relationship. Assessment & Evaluation in Higher Education, 44(5), 676 -691. https://doi.org/10.108 0/02602938.2018.1527892
[3]. Dung, N. K. (2022). Liêm chính học thuật và những nguyên tắc cơ bản đối với Việt Nam, Tạp chí Khoa học và Công nghệ Việt Nam.
[4]. Mehsen, R. S. (2022). Review of source code plagiarism detection techniques. In Proceedings of the 4th International Conference on Communication Engineering and Computer Science.
[5]. Nghĩa, L. T. (2023). Các nguyên tắc dữ liệu FAIR - chuẩn mực cho dữ liệu số để đảm bảo việc chia sẻ, dùng chung mức quốc tế. In Báo cáo toàn văn hội thảo “Xây dựng trung tâm Tri thức số và mô hình thư viện đại học thông tin”, Giáo dục mở - Tài nguyên giáo dục mở ứng dụng và phát triển. https://doi. org/10.5281/zenodo.7949540
[6]. Nga, N. T., & Trang, H. T. (2019). Thực
hiện liêm chính trong nghiên cứu khoa học tại Việt Nam hiện nay - Thực trạng và giải pháp. Tạp chí Cộng sản.
[7]. Vũ, Đ. H., & Long, N. T. (2021). Đánh
giá liêm chính học thuật của sinh viên qua nhận thức của sinh viên về môi trường học thuật và hành vi không trung thực học thuật. Tạp chí Khoa học Đại học Mở Thành phố Hồ Chí Minh.
