CHUYỂN ĐỔI SỐ TRONG BẢO TỒN VÀ TÁI TẠO DI SẢN: TRƯỜNG HỢP KHÔNG GIAN ĐÌNH TỔ NGHỀ Ở PHỐ CỔ HÀ NỘI

Tóm tắt

Trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng và sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số, việc bảo tồn và tái tạo di sản đô thị đòi hỏi những phương pháp tiếp cận liên ngành mới. Nghiên cứu này tập trung vào trường hợp không gian đình tổ nghề tại khu phố cổ Hà Nội, cụ thể là ba ngôi đình được tiến hành khảo sát: đình Kim Ngân, đình Tú Thị và đình Nam Hương, những di sản kiến trúc - văn hóa đặc thù, gắn liền với ký ức cộng đồng và lịch sử nghề thủ công truyền thống. Bằng cách kết hợp các lý thuyết về chuyển đổi số trong mỹ thuật ứng dụng, kiến trúc và thiết kế sáng tạo với quan điểm của nghiên cứu văn hóa - di sản, bài nghiên cứu phân tích thực trạng bảo tồn đình tổ nghề trong bối cảnh đô thị biến đổi. Nghiên cứu đề xuất ứng dụng các công nghệ số như số hóa 3D, cơ sở dữ liệu mở, thực tế ảo (VR), thực tế tăng cường (AR) và bảo tàng số, nhằm vừa lưu giữ hình thái kiến trúc - nghệ thuật, vừa tái hiện giá trị tinh thần, nghi lễ và chức năng xã hội của đình. Phương pháp nghiên cứu bao gồm khảo sát thực địa, phân tích tư liệu lịch sử - kiến trúc, phỏng vấn chuyên gia, đồng thời tham chiếu với các mô hình quốc tế về bảo tồn số di sản.

Kết quả bước đầu cho thấy chuyển đổi số không chỉ hỗ trợ lưu giữ và truyền thông di sản một cách sinh động, mà còn mở ra cơ hội tái tạo và tái định nghĩa không gian di sản trong đời sống đương đại, gắn với giáo dục, sáng tạo nghệ thuật và du lịch văn hóa. Trường hợp ba đình tổ nghề ở phố cổ Hà Nội minh chứng cho tiềm năng kết hợp giữa công nghệ - thiết kế - văn hóa, qua đó khẳng định vai trò của chuyển đổi số như một công cụ chiến lược trong bảo tồn và phát huy giá trị di sản đô thị Việt Nam.