ỨNG DỤNG SỐ HÓA PHỤC VỤ BẢO TỒN GIÁ TRỊ MÀU SẮC PHÁP LAM HUẾ
DOI:
https://doi.org/10.59266/houjs.2025.897Từ khóa:
bảo tồn, màu sắc, pháp lam Huế, số hóa, ứng dụngTóm tắt
Trong bối cảnh chuyển đổi số hiện nay, số hóa di sản văn hóa không chỉ là giải pháp bảo tồn mà còn mở ra những ứng dụng thiết thực trong thiết kế số và truyền thông sáng tạo. Trong dòng chảy ấy, pháp lam Huế – loại hình nghệ thuật cung đình triều Nguyễn với lớp men màu rực rỡ trên cốt đồng – trở thành minh chứng tiêu biểu cho sự giao thoa giữa kỹ thuật và thẩm mỹ truyền thống. Ngoài chức năng trang trí kiến trúc và đồ dùng, pháp lam Huế còn là những tác phẩm nghệ thuật tinh xảo, giàu giá trị thẩm mỹ với hệ màu đặc trưng độc đáo. Tuy nhiên, đến nay vẫn thiếu các nghiên cứu hệ thống và toàn diện về phương diện màu sắc. Trước thực trạng đó, nghiên cứu hướng đến mục tiêu nhận diện và số hóa bảng màu pháp lam Huế qua các phương pháp tổng hợp và phân tích tài liệu, khảo sát điền dã, so sánh – đối chiếu mẫu hiện vật, đồng thời thực nghiệm phối màu nhằm tái dựng chính xác hệ thống màu đặc trưng. Kết quả bước đầu xây dựng được bảng màu số hóa có thể tích hợp vào phần mềm thiết kế, qua đó tạo cầu nối giữa truyền thống và hiện đại, góp phần lan tỏa giá trị văn hóa Huế, đồng thời khẳng định vị thế văn hóa Việt Nam trong kỷ nguyên hội nhập số.
Tài liệu tham khảo
[1]. Anh, P. (2024). Triển lãm bộ tranh Kiều bằng nghệ thuật Pháp lam Huế. Tạp chí Sông Hương Online. Retrieved June 4, 2025, from http://tapchisonghuong. com.vn/tin-tuc/p38/c176/n31510/ Trien-lam-bo-tranh-Kieu-bang-nghe- thuat-phap-lam-Hue.html
[2]. Anh, T. N. T. (2021). Thăm sưu tập Pháp lam Huế của Loan de Fontbrune ở Paris. Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, 3(166), 134-142.
[3]. Calkins, C., & Walker, E. (2024). Expanding color understanding in the graphic communications classroom through color model comparisons. In Color and colorimetry: Multidisciplinary contributions (Vol. XIX A, pp. 137-145). https://doi. org/10.23738/RCASB.011
[4]. Chính phủ. (2010). Nghị định số 98/2010/NĐ-CP ngày 21/9/2010 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa. Hà Nội, Việt Nam: Chính phủ nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
[5]. Hà, P. (2024). Áo Dài Cao Họa Pháp Lam tôn vinh di sản Huế. VOV.VN. Retrieved June 4, 2025, from https://vov.vn/giai-tri/thoi-trang/ao-dai-cao-hoa-phap-lam-ton-vinh-di-san-hue-post1094969.vov
[6]. Hoa, N. X. (2021). Pháp lam Huế-Di sản độc đáo của triều Nguyễn. Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, 3(166), 61- 67.
[7]. Hương, H. T. (2021). Pháp lam trang trí ở Đại Nội Huế. Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, 3(166), 81-88.
[8]. Moran, J. (2010). Interdisciplinarity (2nd ed.). London, United Kingdom: Routledge.
[9]. Nelson, R. P. (1994). The design of advertising. Dubuque, IA: WCB Brown & Benchmark.
[10]. Pawar, H. (2025). Global art, culture, and media perspectives. Delhi, India: Educohack Press.
[11]. Peterson, L. K., & Cullen, C. D. (2000). Global graphics: Color: A guide to design with color for an international market. Gloucester, MA: Rockport Publishers.
[12]. Quốc hội. (2001). Luật Di sản văn hóa số 28/2001/QH10 ngày 29/6/2001. Hà Nội, Việt Nam: Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
[13]. Quốc hội. (2009). Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa số 32/2009/QH12 ngày 18/6/2009. Hà Nội, Việt Nam: Quốc hội nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam.
[14]. Quốc Sử Quán triều Nguyễn. (2004). Đại Nam thực lục (Tập hai, bản dịch Viện Sử học, tr. 681). Hà Nội, Việt Nam: Nhà xuất bản Giáo dục.
[15]. Shih, C. F. (2020). Hua Falang: The Chinese concept of painted enamels. The RA Collection of Chinese Ceramics: A Collector’s Vision (Vol. V). https://scholars.lib.ntu.edu.tw/ handle/123456789/611166
[16]. Sơn, T. Đ. A. (2021). Tổng quan về pháp lam và nhận thức mới về Pháp lam Huế thời Nguyễn. Tạp chí Nghiên cứu và Phát triển, 3(166), 25-44.
[17]. Triết, Đ. H. (2012). Pháp lam xưa và nay. In Công cuộc bảo tồn di sản thế giới ở Thừa Thiên Huế (pp. 212-233). Huế, Việt Nam: Nhà xuất bản Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế.
[18]. Trí, P. Đ. (1982). Quanh các pháp lam Huế, suy nghĩ về màu sắc. Tạp chí Nghiên cứu Nghệ thuật, 3(44).
[19]. UNESCO. (2003). Charter on the preservation of digital heritage. Adopted at the 32nd session of the General Conference of UNESCO, Paris. Retrieved from https://unesdoc. unesco.org/ark:/48223/pf0000128495
[20]. UNESCO. (2015). Recommendation concerning the preservation of, and access to, documentary heritage including in digital form. Paris: UNESCO. Retrieved from https://unesdoc.unesco.org/ ark:/48223/pf0000244289
