KHOA HỌC, CÔNG NGHỆ VÀ ĐỔI MỚI SÁNG TẠO TRONG LĨNH VỰC TÀI CHÍNH – NGÂN HÀNG: ĐỘNG LỰC THÚC ĐẨY PHÁT TRIỂN KINH TẾ SỐ TẠI VIỆT NAM

Các tác giả

  • Nguyễn Thị Hoa, Nguyễn Thị Thu

DOI:

https://doi.org/10.59266/houjs.2025.946

Từ khóa:

kinh tế số, tài chính - ngân hàng, công nghệ số, đổi mới sáng tạo, chính sách

Tóm tắt

Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia, lĩnh vực tài chính - ngân hàng đóng vai trò tiên phong trong ứng dụng công nghệ số và đổi mới sáng tạo nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động, mở rộng khả năng tiếp cận dịch vụ tài chính, đồng thời thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số. Bài viết đưa ra ba nội dung chính: (i) cơ chế, chính sách tài chính hỗ trợ chuyển đổi số trong ngành ngân hàng; (ii) ứng dụng khoa học - công nghệ trong đổi mới sản phẩm và dịch vụ ngân hàng số; (iii) thách thức và khuyến nghị chính sách cho Việt Nam. Kết quả nghiên cứu cho thấy việc tích hợp khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo sẽ giúp ngành tài chính - ngân hàng trở thành “hệ tuần hoàn” của nền kinh tế số.

Tài liệu tham khảo

[1]. AMRO. (2025). Powering payments: The role of technology in ASEAN’s regional payment connectivity initiative (Policy perspectives). https:// amro-asia.org/wp-content/uploa ds/2025/07/AMRO-Policy-Pers pectiv es-Powering-Payments-The-Role-of- Technology-in-ASEANs-Regional- Payment-Connectivity-Initiative-for- publishing.pdf

[2]. Ánh Tuyết. (2025). Khởi động sandbox đầu tiên, các fintech được trao cơ hội thử nghiệm. Thời báo Tài chính Việt Nam. https://thoibaotaichinhvietnam. vn/khoi-dong-sandbox-dau-tien-cac- fintech-duoc-trao-co-hoi-thu-nghi em- 179233.html

[3]. Baker & McKenzie. (2025). Vietnam: New decree on regulatory sandbox in the banking sector (Client Alert). https://insightplus.bakermckenzie.com/ bm/attachment_dw.action ?attdocpara m=R cZr82SUtO54nE8SyIsDsPA 6XB MH%2B0ix8wtd%2FOGz9m5NAiPx Z5UtHlIKzzrKdHskCyR%2BLtFU0 v8nEQ%3D%3D&attkey=X6aMm NyQwq7T Ps%2BIWedCX xwM vHb MInc2G2VDHvq7yNbM%2BoZ zncwfjZ%2FdNzao%2B5JjCgeqU zy4mIxHS1hKCv4GMb%2FtAGsIuZ g%3D&fromContentView=1&nav= Hl UkUW RGy b%2BdWkqQ3kXl4pa2jeONJT GRv X50I x6P3 L3K Hw BArcM4rK VSr9 RYT G0k kQw ud% 2Fx zU5g%3D

[4]. Ban Chấp hành Trung Ương. (2019). Nghị quyết số 52-NQ/TW ngày 27/9/2019 của Bộ Chính trị về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. https://tulieuvankien.dangcongsan.vn/ he-thong-van-ban/van-ban-cua-dang/ nghi-quyet-so-52-nqtw-ngay-2792019- cua-bo-chinh-tri-ve-mot-so-chu- truong-chinh-sach-chu-dong-tham-gia- cuoc-cach-mang-cong-5715

[5]. Ban Chấp hành Trung Ương. (2025). Toàn văn: Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân. Báo Điện tử Chính phủ. https://xaydungchinhsach. chinhphu.vn/toan-van-nghi-quyet-so- 68-nq-tw-ve-phat-trien-kinh-te-tu- nhan- 119250505101309949.htm

[6]. Chính phủ. (2025). Nghị định số 94/2025/ NĐ-CP của Chính phủ: Quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng. https://chinhphu. vn/?docid=213519& pageid=27160

[7]. Chinhphu.vn. (2025). Toàn văn Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP ngày 9/9/2025 của Chính phủ về việc triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa tại Việt Nam. Báo Điện tử Chính phủ. https://xaydungchinhsach.chinh phu.vn/toan-van-nghi-quyet-so-5- 2025-nq-cp-ve-trien-khai-thi-diem- thi-truong-tai-san-ma-hoa-tai-viet- nam-119250909184045221.htm

[8]. Cục Thống Kê - Bộ Tài chính. (2025). Thông cáo báo chí kết quả biên soạn chỉ tiêu tỷ trọng giá trị tăng thêm của kinh tế số trong GDP, GRDP giai đoạn 2020-2024. https://www.nso.gov.vn/ du-lieu-va-so-lieu-thong-ke/2025/01/ thon g-cao-bao-chi-ket-qua-bien-soan- chi -tieu-ty-trong-gia-tri-tang-them-cua-kinh-te-so-trong-gdp-grdp-giai-doan-2020-2024/

[9]. Hà Văn. (2025). Kinh tế số Việt Nam tăng trưởng nhanh nhất khu vực. Báo Điện tử Chính phủ. https:// baochinhphu. vn/ kinh-te-so- viet- nam-tang-truong-nhanh-nhat-khu- vuc-102250206152332651.htm

[10]. Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam (VNBA). (2025). Major changes coming to Vietnam’s banking sector on July 1, 2025. https://vnba.org.vn/en/major- changes-coming-to-vietnams-banking- sector-on-july-1--2025-18117.htm

[11]. Hồng Anh. (2025). Công bố sự kiện “Chuyển đổi số ngành ngân hàng năm 2025”. Nhân dân. https://nhandan.vn/ cong-bo-su-kien-chuyen-doi-so-nganh- ngan-hang-nam-2025-post882391.html

[12]. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. (2021). Quyết định 810/QĐ-NHNN: Phê duyệt kế hoạch chuyển đổi số ngành ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. https://thuvienphapluat.vn/ van-ban/Tien-te-Ngan-hang/Quyet- dinh-810-QD-NHNN-2021-phe-duyet- Ke-hoach-Chuyen-doi-so-nganh-Ngan-hang-den-2025-474917.aspx

[13]. Phạm Anh Tuấn. (2024). Triển khai Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025: Kết quả và giải pháp, định hướng thời gian tới. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. https://sbv.gov.vn/ en/w/sbv589037

[14]. Phi Nhất. (2025). Vietnam’s mobile money pilot program extended to end of 2025. Kinh tế và Đô thị. https:// hanoitimes.vn/vietnam-s-mobile- money-pilot-program-exten ded-to- end-of-2025.675308.html

[15]. Phương Nhi. (2025). Tiếp tục thí điểm dịch vụ Mobile-Money đến hết năm 2025. Báo Điện tử Chính phủ. https://baochinhphu.vn/tiep-tuc-thi- diem-dich-vu-mobile-money-den-het- nam-2025-10225041716403388.htm

[16]. Reuters. (2024). Vietnam, China sign 10 deals including agri trade to payment as leaders meet. https://www.reuters. com/world/asia-pacific/vietnam-china- sign-10-documents-during-chinese- premiers-visit-hanoi-2024-10-13

[17]. Thạch Bình. (2025). Công bố Chương trình Ngày không tiền mặt năm 2025 với chủ đề “Thanh toán không tiền mặt thúc đẩy kinh tế số”. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. https://sbv.gov.vn/vi/w/ sbv637581

[18]. The State Bank of Vietnam. (2021). Workshop on eKYC-based payment account opening regulation and adoption. https://sbv.gov.vn/en/w/work shop-on-ekyc-based-payment-account- opening-regulation-and-adoption

[19]. The State Bank of Vietnam. (2023). Joint press release: Regional payment connectivity expansion to include State Bank of Vietnam. https://sbv.gov. vn/en/w/joint-press-release-regional- payment-connectivity-expansion-to- include-state-bank-of-vietnam

[20]. Thủ tướng Chính phủ. (2020a). Quyết định số 749/QĐ-TTg: Phê duyệt Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Chính phủ Việt Nam. https:// chinhphu.vn/default.aspx?docid=200 163&pageid=27160

[21]. Thủ tướng Chính phủ. (2020b). Quyết định số 149/QĐ-TTg: Phê duyệt Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Chính phủ Việt Nam. https:// chinhphu.vn/default.aspx?docid=198 928&pageid=27160

[22]. Thủ tướng Chính phủ. (2021a). Quyết định số 1813/QĐ-TTg: Phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025. Chính phủ Việt Nam. https://vanban.chinhphu.vn/?docid= 204364&pageid=27160

[23]. Thủ tướng Chính phủ. (2021b). Quyết định số 316/QĐ-TTg: Triển khai thí điểm dùng tài khoản viễn thông thanh toán cho các hàng hóa, dịch vụ có giá trị nhỏ. Chính phủ Việt Nam. https://chinhphu.vn/default.aspx?pag eid=27160&docid=202794

[24]. T.H. (2025). Giá trị thanh toán không dùng tiền mặt gấp 26 lần GDP. Thị trường Tài chính Tiền tệ. https:// thitruongtaichinhtiente.vn/gia-tri- thanh-toan-khong-dung-tien-mat-gap- 26-lan-gdp-68066.html

[25]. Tilleke & Gibbins. (2025). Vietnam’s emerging regulatory landscape for blockchain and cryptocurrency. https:// www.tilleke.com/insights/vietnams- emerging-regulatory-landscape-for- blockchain-and-crypt ocurrency/28/

[26]. Tuệ Lâm. (2025). Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đẩy mạnh làm sạch dữ liệu, thanh toán số tiếp tục tăng trưởng mạnh. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam. https://www.sbv.gov.vn/en/w/ng%C3%A2n-h%C3%A0ng-nh%C3%A0- n%C6 %B0%E1% BB%9Bc- vi%E 1%BB%87t-nam-%C4%91%E1% BA%A 9y-m%E1% BA%A1n h-l%C 3%A0m-s%E1%BA%A1ch-d%E 1%BB%AF-li%E1%BB%87u-t hanh- to%C 3%A1n-s%E1%BB%91-t i%E1 %BA%BFp-t%E1%BB%A5c-t%C4%83n g-tr%C6%B0%E1%BB %9Fng-m%E 1% BA%A1nh

[27]. Twimbit. (2025, January 10). Reimagining credit with AI (Case study: Timo Bank - Vietnam). https://cdn.twimbit.com/uploads/ 2025/01/10140233/Reimagining-Cred it-with-AI-1.pdf

[28]. Vietnam News. (2024). NAPAS to expand cross-border QR payment with China, RoK and Japan in 2025. https:// vietnamnews.vn/econom y/1688248/ napas-to-expand-cross-border-qr- payment-with-china-rok-and-japan- in-2025.html

[29]. Vietnam News. (2025a). Banking on it as AI pays digital dividends. https:// vietnamnews.vn/economy/172 3644/ banking-on-it-as-ai-pays-digital- dividends.html

[30]. Vietnam News. (2025b). Pilot programme on Mobile-Money service extended to end of 2025. https:// vietnamnews.vn/economy /1716527/ pilot-programme-on-mobile-money- service-extended-to-end-of-2025.html

[31]. VietnamPlus (VNA). (2024). QR code payment transactions surge in 2024. https://en.vietnamplus.vn/qr-code- payment-transactions-surge-in-2024- post308072.vnp

[32]. VietnamPlus. (2025). More than 86 million bank accounts to be terminated from September 1. https://en.vietnamplus.vn/more-than-86-million-bank-accounts-to-be-te rminated-from-september-1-post3 22901.vnp

Tải xuống

Loading...