THÚC ĐẨY NĂNG LỰC NHẬN BIẾT CƠ HỘI ĐỔI MỚI SÁNG TẠO CỦA SINH VIÊN HƯỚNG ĐẾN XÂY DỰNG NGUỒN NHÂN LỰC CHẤT LƯỢNG CAO CHO VIỆT NAM
DOI:
https://doi.org/10.59266/houjs.2025.965Từ khóa:
phát triển nguồn nhân lực số, nhận diện cơ hội đổi mới, đổi mới cá nhân, kỹ năng làm việc nhóm, hỗ trợ đổi mới từ bên ngoàiTóm tắt
Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ, việc phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao trở thành ưu tiên hàng đầu của Việt Nam nhằm đáp ứng yêu cầu cạnh tranh trong nền kinh tế số. Nghiên cứu này được thực hiện với mục tiêu phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến năng lực nhận diện cơ hội đổi mới sáng tạo của sinh viên đại học - nhóm nhân lực trẻ có vai trò then chốt trong quá trình phát triển. Dữ liệu khảo sát 374 sinh viên từ bốn trường đại học trọng điểm được thu thập và phân tích bằng phương trình cấu trúc dựa trên hiệp phương sai (CB-SEM), đảm bảo độ tin cậy thông qua kiểm định Cronbach’s Alpha, EFA và CFA. Kết quả chỉ ra rằng năng lực đổi mới sáng tạo cá nhân là yếu tố có tác động mạnh nhất đến khả năng nhận diện cơ hội (β = 0.972), cho thấy hành vi đổi mới và các kỹ năng đổi mới phổ quát là nền tảng cốt lõi hình thành năng lực số. Sự hỗ trợ đổi mới từ bên ngoài có tác động tích cực nhưng ở mức độ vừa phải (β = 0.169), nhấn mạnh vai trò của chính sách, hỗ trợ và môi trường học thuật. Ngược lại, kỹ năng làm việc nhóm có ảnh hưởng tiêu cực (β = -0.270), phản ánh rủi ro của xu hướng đồng thuận quá mức và hạn chế sáng tạo cá nhân. Nghiên cứu đóng góp về mặt lý luận khi tích hợp đổi mới sáng tạo cá nhân, kỹ năng xã hội và bối cảnh thể chế vào khung phân tích phát triển nhân lực số. Về mặt thực tiễn, nghiên cứu khuyến nghị các trường đại học cần ưu tiên đào tạo năng lực đổi mới sáng tạo, tái cấu trúc phương pháp làm việc nhóm, đồng thời xây dựng hệ sinh thái số hỗ trợ khởi nghiệp. Kết quả này cung cấp cơ sở quan trọng cho hoạch định chính sách phát triển nguồn nhân lực số chất lượng cao phục vụ nền kinh tế số Việt Nam.
Tài liệu tham khảo
[1]. Anderson, J. C., & Gerbing, D. W. (1988). Structural Equation Modeling in Practice: A Review and Recommended Two-Step Approach. Journal of Psychological Bulletin, 103(3), 411-423.
[2]. Ardichvili, A., Cardozo, R., & Ray, S. (2003). A theory of entrepreneurial opportunity identification and development. Journal of Business Venturing, 18(1), 105-123.
[3]. Baron, R. A. (2006). Opportunity recognition as pattern recognition: How entrepreneurs “connect the dots” to identify new business opportunities. Academy of Management Perspectives, 20(1), 104-119.
[4]. Bentler, P. M., & Bonett, D. G. (1980). Significance tests and goodness of fit in the analysis of covariance structures. Psychological Bulletin, 88(3), 588.
[5]. Browne, M. W. (1993). Alternative ways of assessing model fit. Testing Structural Equation Models. Sage.
[6]. Chell, E., & Athayde, R. (2009). The identification and measurement of innovative characteristics of young people. London: Nesta, 17.
[7]. Chen, S., Ma, L., & Ma, Y. (2024). Chinese Doctoral Students Involved in Interdisciplinary Learning Score Higher on Scientific Creativity: The Roles of Teamwork Skills and Collaborative Behaviors. Behavioral Sciences, 14(11), 1046.
[8]. De Jong, J. P. J., & Den Hartog, D. (2010). Measuring innovative work behaviour. Creativity and Innovation Management, 19(1), 23-36.
[9]. Dyer, J. H., Gregersen, H. B., & Christensen, C. (2008). Entrepreneur Behaviors, Opportunity Recognition, and the Origins of Innovative Ventures. Journal of Strategic Entrepreneurship, 2, 317-338. https://doi.org/10.1002/ sej.59
[10]. Gefen, D., Rigdon, E. E., & Straub, D. (2011). Editor’s comments: an update and extension to SEM guidelines for administrative and social science research. MIS quarterly, iii-xiv.
[11]. Guerrero, M., & Urbano, D. (2012). The development of an entrepreneurial university. Journal of Technology Transfer, 37(1), 43-74.
[12]. Hair, J., Aderson, R., Tatham, P., & Black, W. (2006). Multivariate Data Analysis (6th ed.). Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall.
[13]. Jamali, D., Sidani, Y., & Zouein, C. (2009). The learning organization: Tracking its progress in the Lebanese context. The Learning Organization, 16(4), 337-362. https://doi. org/10.1108/09696470910960496
[14]. Kim, J. Y., Choi, D. S., Sung, C. S., & Park, J. Y. (2018). The role of problem solving ability on innovative behavior and opportunity recognition in university students. Journal of Open Innovation: Technology, Market, and Complexity, 4(1), 1-13.
[15]. Kim, E.R. (2025). High-Quality Human Capital-the Foundation of Green Growth in Uzbekistan. SCIENCE
[16]. Kline, R. B. (2011). Principles and Practices of Structural Equation Modeling. New York: Guilford Press.
[17]. Li, X., & Wang, X. (2025). Digital Economy and High-Quality Growth in the Greater Bay Area. Springer Conference on Computational Finance and Business Analytics.
[18]. Manev, I. M., Gyoshev, B. S., & Manolova, T. S. (2005). The role of human and social capital and entrepreneurial orientation for small business performance in a transitional economy. International Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 5(3-4), 298-318.
[19]. Ngah, R., Sarmidy, R., & Abd Halil, N. H. (2020). Implications of generic skills on innovative behavior towards opportunity recognition in youth. Research in World Economy, 11(1), 123-129.
[20]. OECD (2018). Fostering Student Agency through Education Policy. https://www.oecd.org/education/ceri/ fostering-student-agency.pdf.
[21]. O’Neil, H. F., Allred, K., & Baker, E. L. (1997). Review of workforce readiness theoretical frameworks. In H. F. O’Neil (Ed.), Workforce Readiness: Competencies and Assessment (pp. 3-5). Lawrence Erlbaum Associates.
[22]. Pereira, N., & Fernandes, C. (2025). Knowledge Management in Health Organizations: A Systematic Review. Journal of the Knowledge Economy. Springer
[23]. Portela-Pino, I., Sal-de-Rellán, A., et al. (2024). Teamwork competencies and their influence on health literacy and other health variables. Health Education & Behavior.
[24]. Rasmussen, E., & Wright, M. (2015). How can universities facilitate academic spin-offs? An entrepreneurial competency perspective. Journal of Technology Transfer, 40(5), 782-799.
[25]. Ritter, S. M., & Mostert, N. (2017). Enhancement of creative thinking skills using a cognitive-based creativity training. Creativity Research Journal, 29(4), 296-304. https://doi.org/10.1080/10400419.2017.1376160
[26]. Shane, S., & Venkataraman, S. (2000). The promise of entrepreneurship as a field of research. Academy of Management Review, 25(1), 217-226.
[27]. Wang, J., & Wang, X. (2019). Structural equation modeling: Applications using Mplus. John Wiley & Sons.
[28]. West, M. A. (2002). Sparkling fountains or stagnant ponds: An integrative model of creativity and innovation implementation in work groups. Applied Psychology, 51(3), 355-387.
