CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN BỐI CẢNH CHUYỂN ĐỔI SỐ TẠI VIỆT NAM: PHÂN TÍCH DỰA TRÊN PHƯƠNG PHÁP LASSO
DOI:
https://doi.org/10.59266/houjs.2025.773Từ khóa:
chuyển đổi số, tự tử, an toàn trực tuyến, tự làm hại bản thân, có thể phòng ngừaTóm tắt
Tự tử là một thách thức y tế công cộng đáng quan ngại tại Việt Nam, đặc biệt trong bối cảnh xã hội số phát triển mạnh mẽ. Nghiên cứu này phân tích tỷ lệ tự tử giai đoạn 2000–2021 dựa trên dữ liệu từ các nguồn quốc tế uy tín (WHO, WDI, UN-HABITAT), áp dụng phương pháp hồi quy LASSO nhằm vừa xác định biến quan trọng vừa ước lượng mức độ tác động. Kết quả chỉ ra năm yếu tố có ảnh hưởng lớn nhất, gồm: tác động tương tác giữa tỷ lệ tự tử nam giới và mức độ sử dụng Internet, tỷ lệ thuê bao điện thoại di động, tỷ lệ thuê bao Internet băng thông rộng cố định, chi tiêu chính phủ cho giáo dục, và tỷ lệ thuê bao điện thoại cố định. Các yếu tố công nghệ số (Internet, di động, băng thông rộng) có liên hệ với sự gia tăng nguy cơ tự tử, trong khi đầu tư công cho giáo dục và tỷ lệ sử dụng điện thoại cố định thể hiện vai trò bảo vệ. Phát hiện này nhấn mạnh sự cần thiết của các chính sách phòng ngừa tự tử gắn với xã hội số, bao gồm giáo dục kỹ năng số an toàn, hỗ trợ tâm lý trực tuyến và thúc đẩy gắn kết cộng đồng nhằm cân bằng phát triển hạ tầng số với bảo vệ sức khỏe tâm thần.
Tài liệu tham khảo
[1]. Tổ chức Y tế Thế giới -WHO (2025) Tự tử. https://www.who.int/news-room/ fact-sheets/detail/suicide
[2]. Cục Thống kê (2025). Báo cáo quốc gia về đăng ký và thống kê hộ tịch giai đoạn 2021-2024. https://www.nso.gov.vn/default/2025/04/bao-cao-quoc-gia-ve-dang-ky-va-thong-ke-ho-tich-giai- doan-2021-2024/
[3]. Masuda, N., Kurahashi, I., & Onari, H. (2013). Suicide ideation of individuals in online social networks. PloS one, 8(4). https://journals.plos.org/plosone/ article/ file? id=10.1371/ journal. pone.0062262&type=printable
[4]. Pirkis, J., Mok, K., Robinson, J., & Nordentoft, M. (2016). Media influences on suicidal thoughts and behaviors. The international handbook of suicide prevention, 743-757. https:// doi.org/10.1002/9781118903223.ch42
[5]. Pretorius, C., Chambers, D., & Coyle, D. (2019). Young people’s online help- seeking and mental health difficulties: Systematic narrative review. Journal of medical Internet research, 21(11). https://doi.org/10.2196/13873.
[6]. La Sala, L., Sabo, A., Michail, M., Thorn, P., Lamblin, M., Browne, V., & Robinson, J. (2025). Online safety when considering self-harm and suicide-related content: qualitative focus group study with young people, policy makers, and social media industry professionals. Journal of Medical Internet Research, 27. https:// doi.org/10.2196/66321
[7]. Võ Thị Hường, Đinh Công Thành, Võ Lê Thu Trang, và Bùi Hoàng Quân (2016). Những yếu tố tác động đến việc cấu thành suy nghĩ tự tử của vị thành niên hiện nay tại thành phố Hồ Chí Minh. Hội thảo khoa học sinh viên lần IX. https://tckh.vhu.edu.vn/Resources/ Docs/SubDomain/qlkh/2.%20Vo%20 Thi%20Huong.pdf
[8]. Trần Thành Nam (2024). Nguy cơ tương tác trên mạng xã hội đối với thanh thiếu niên - Thực trạng và Giải pháp. Tạp chí Tâm lý - Giáo dục. https:// tamlygiaoduc.com.vn/wp-content/ uploads/2024/05/3-14.pdf
[9]. Tibshirani, R. (1996). Regression shrinkage and selection via the lasso. Journal of the Royal Statistical Society Series B: Statistical Methodology, 58(1), 267-288. https://www.ccs.neu. edu/home/eelhami/courses/EE290A/ LASSO_Tibshirani.pdf
[10]. Hùng, Đ. V., & Hoà, T. Đ. (2022). Năng lực số dành cho giảng dạy và học tập trực tuyến. Tạp chí Thông tin và Tư liệu, 2, 3-11. https:// scholar.dlu.edu.vn/thuvienso/ bitstream/DLU123456789/183198/1/ CVt43S022022003.pdf
